Bir işi kusursuz yapmaya çalışmakla, iyi yapmaya çalışmak arasında fark vardır. Kusursuzluğu hedeflemek gerçekçi olmayan bir beklentidir ve iyiye ulaşılmasını da engelleyebilir.
Bir işi iyi ve doğru şekilde yapmaya çalışmak kişiyi başarıya taşır. Ancak hata yapma, eksik bırakma veya en iyiyi yapma kaygısı kişinin başarılı olmasını engeller.
Mükemmel olan için uğraşmak hayal kırıklığı getirir. Mükemmeliyetçi olan kişiler kaygılı olup, sık sık hayal kırıklığı yaşarlar.
Mükemmeliyetçi Kişilik
Mükemmeliyetçi kişiler kendilerinden yüksek beklenti içinde olurlar ve hata yapmayı kabul edemezler. Kendilerine karşı gösterdikleri bu tutum yıpratıcı olur.
İş Yerinde Mükemmeliyetçilik
Mükemmele ulaşmayı hedeflemek gerçekçi değildir ve bazen bu hedef kişinin harekete geçmesini engeller. Ulaşılmayacak bir hedef için harekete geçmek zordur. Mükemmelin hedeflenmesi ulaşılmaz olduğu için erteleme davranışı gösterilebilir.
Mükemmeliyetçi kişilerin kendilerinden beklentileri çok katıdır. Bu beklenti durumu çevresindeki kişileri de kapsayabilir. Kişi hata yapmaya tahammül edemediği için çevresindeki kişilerin hataları da kendisini rahatsız eder.
İş hayatında mükemmeliyetçi olmak ekip çalışmaları için de olumsuz bir durumdur. Kişinin siyah veya beyaz uçlarda olup, gri rengin tonlarına sahip olmaması grup içinde çalışmasını zorlaştırır.
”Ya Hep Ya Hiç” Düşüncesi
Mükemmeliyetçi kişiler ‘‘ya hep ya hiç’’ şeklinde bir düşünce yapısına sahiplerdir. Bu kişiler, ‘‘olacaksa en iyisi olsun ya da hiç olmasın‘‘ şeklinde düşünür ve bu düşünceye uygun bir şekilde davranırlar. Oysa bu yapılabilecek iyi bütün hamleleri engeller. Kişiyi ileri taşıyacağına yerinde saymasına neden olur.
Siz hiç mükemmel bir film gördünüz mü? Her sahnesi aynı eşitlikte etkileyici miydi? Mükemmel bir teknoloji aleti gördünüz mü hiç? Teknolojik bir ürün o zamanın koşullarına göre iyi sayılır, bulunulan zaman içinde iyi olan alet, 3 yıl sonra iyi sayılmayabilir. ‘‘Mükemmel olan hiç bir şey yoktur. Her şey her daim geliştirilebilir.’’
Hataların Öğreticiliğini Unutmayın
Her insan hata yapar. İnsanlığı makinelerden ayıran da budur. Hata yaptığınızda bundan ne ders çıkarabileceğinize odaklanın. Hata yapmak kendimizi geliştirebilmemiz için bize ışık tutar. Pek çok iyi şey hatalar yaparak ve onlardan kendimize pay çıkartarak öğrenilebilir.
Başarısızlık Korkusu
Mükemmeliyetçi kişiler başarısız olma kaygısı duyarlar. Başarısızlığın, benliklerine zarar vereceğini düşünürler. Bunun nedeni başarısızlığı kişiselleştirmeleridir. Yani; bu kişiler için herhangi bir şeyde başarısız olmak kişinin başarısız biri olduğunu gösterir. Oysa bu büyük bir yanılgıdır. Hayatımızda herhangi bir alandaki başarısızlığımız sadece o alana aittir, hayatımızın tamamına genellenemez.
Mükemmeliyetçiliğinizi Ele Alın
Mükemmeliyetçi kişiler bir iş üzerinde detaylara çok fazla zaman harcarlar. Mükemmeli ortaya çıkartmak için kullandığınız zamanı, pek çok iyi şey ortaya çıkartılmak için kullanabilirsiniz.
En iyiyi hedeflemek gerçekçi olmadığından çalışma motivasyonunu kırar. Bir işi sürekli erteliyorsanız ne kadar mükemmeliyetçi olduğunuza bakmak yararlı olacaktır.
Mükemmeliyetçi olmanın ne kadar zamanınızı aldığına, ne kadar gergin çalıştığınıza dikkat edin. Mükemmel olması için özel bir çaba sarfetmeden de yaptığınız işin kalitesine bakın.
Mükemmeli hedeflemeden elinizden gelenin en iyisini yapmaya çalışın. Hangisinin daha iyi bir duygu yarattığına ve motivasyon sağladığına dikkat edin.
Uzman Klinik Psikolog
Romina Kuyumcuoğlu